Marco's Blog

All content personal opinions or work.
en eo

Nova Stilo: 2. The Accusative

2021-10-08 6 min read Nova marco

To distinguish subject and object in a sentence, Esperanto uses the accusative case. The accusative is marked by adding the ending -n to a word (noun, adjective, adverb). Since the word itself indicates its function in a sentence, word order is free. The sentences “mi amas vin,” “vin mi amas,” “mi vin amas,” “amas mi vin,” all mean “I love you.” In fact, stringing the three words “mi,” “vin,” and “amas” in any order always creates a valid sentence that always means “I love you.”

Notice how in English, the same wouldn’t be true: “I love you” is a valid sentence, but “you love I” is not. That is because English has a preferred word order and the position of “I” after “love” implies it is the object. In linguistic terms, the implied sentence structure for the noun - verb - noun combination is subject - verb - object, or SVO.

The power of the accusative notwithstanding, its use is a stumbling block for many Esperanto speakers. This is due to two main reasons:

The primary language of the speaker does not have cases, or only has them in specific situations
The accusative is used in (slightly) different ways in the primary language spoken

Both cases generate a lot of frustration with Esperanto speaker and are a primary reason for mistakes.

Notice that a separate use of the accusative is to indicate direction of motion, similarly to the situation in Latin.

In Nova, the accusative is made optional in certain circumstances by implying it via sentence structure. In particular, in sentences where the subject comes before a verb or the object after do not need to mark the accusative. That is, in the sentence structures SVO, OSV, VOS the accusative can be omitted. In the above examples, the sentences “mi amas vi,” “vi mi amas,” and “amas vi mi” all mean the same as “mi amas vin.” Notice that the sentences “vi amas mi,” “mi vi amas,” and “amas mi vi” all mean “you love me.”

In practice, the accusative is very infrequently used in Nova and generally replaced with circumlocutions. The one exception is the directional use, in which case the accusative ending is added to the adverb to be modified. In cases of prepositional use, the directional-adverbial ending is added to the preposition: “Mi iris en domon” (I went into the house) becomes “Mi iris enen domo.” As customary in contemporary Esperanto, generally the noun use of the directional accusative is replaced with the adverbial version: “Mi veturos Romon” (I am going to drive to Rome) is generally written in both Esperanto and Nova as “Mi veturos Romen.”

Por distingi subjekton kaj objekton en frazo, Esperanto uzas la akuzativon. La akuzativo markiĝas per aldono de -n al vorto (substantivo, adjektivo, adverbo). Ĉar tiumaniere vorto mem indikas sian rolon en frazo, la vortordo estas libera. Ĉiu el la frazoj "mi amas vin", "vin mi amas", "mi vin amas", "amas mi vin" signifas la samon. Fakte ĉia sinsekvo de la vortoj "mi", "amas", kaj "vin" estas valida frazo kiu ĉiam signifas "mi amas vin".

Rimarku ke la samo ne verus en ĉiu lingvo. En la angla, ekzemple, "I love you" estas valida frazo sed "you love I" ne estas. Tio okazas ĉar en la angla ekzistas preferata vortordo kaj loko de "I" post "love" indikas ke ĝi estas la objekto. Se konsideri lingvistikon, la implica frazstrukturo por la sinsekvo de substantivo - verbo - substantivo estas subjekto - verbo - objekto aŭ SVO.

Malgraŭ la esprimpovo de la akuzativo, ĝia uzado estas barilo por multaj parolantoj de Esperanto. Tio okazas ĉefe pro du kialoj:

    La ĉefa lingvo de la parolanto ne havas kazojn, aŭ nur uzas ilin en kelkaj cirkumstancoj
    La akuzativo estas uzata en (okaze) malsamaj manieroj en la ĉefa lingvo

Ambaŭ kazoj kreas multan frustriĝon kun Esperantistoj kaj estas unu el ĉefaj kauzoj de eraroj.

Rimarku ke disa uzado de la akuzativo indikas la direkton de movado, simile al la situacio en la latina.

En Nova, la akuzativo estas forlasebla en kelkaj cirkumstancoj per implicigo en fraza strukturo. Specife, oni povas ellasi ĝin en frazoj, kie la subjekto venas tuj antaŭ la verbo aŭ la subjekto tuj post. Tiu estas oni povas ellasi la akuzativon en frazaj strukturoj SVO, OSV, aŭ VOS. En la ekzemplo supra, ĉiu el la frazoj "mi amas vi", "vi mi amas", kaj "amas vi mi" signifas la samon ol "mi amas vin". Male, la frazoj "vi amas mi", "mi vi amas", kaj "amas mi vi" signifas "vi amas min".

En kutima uzado, en Nova oni malofte uzas la akuzativon kaj ĝenerale anstataŭigas ĝin per perifrazoj. Ĉefa escepto estas la uzado en direkta funkcio, kiam la akuzativa finaĵo aldoniĝas al adverbo modifota. En kazo de uzado kun propozicio, la adverba-akuzativa finaĵo aldoniĝas al la prepozicio: "Mi iris en domon" iĝas "Mi iris enen domo." Kiel kutime en nuntempa Esperanto, uzado de direkta akuzativo kun substantivo anstataŭiĝas per adverba uzado: "Mi veturos Romon" iĝas en ambaŭ "Mi veturos Romen".

Distinge subjekto y objekto en frazo, Esperanto uzas akuzativo. Akuzativo markidjas per aldono de -n al vorto (substantivo, adyektivo, adverbo). Qar tivoye vorto mem indikas mema rolo en frazo, vortordo estas libera. Omniu el frazoy “mi amas vin”, “vin mi amas”, “mi vin amas”, “amas mi vin” signifas samo. Fakte omnitipa sinsekvo de vortoy “mi”, “amas”, y “vin” estas valida frazo kiu omnitempe signifas “mi estas amanto de vi”.

Rimarku ke samo ne verus en omniu lingvo. En angla, ekzemple, “I love you” estas valida frazo sed “you love I” ne estas. Tio okazas qar en angla ekzistas preferata vortordo y loko de “I” post “love” indikas ke ji estas objekto. Se konsideri lingvistiko, implica frazstrukturo por sinsekvo de substantivo - verbo - substantivo estas subyekto - verbo - obyekto au SVO.

Malgrau esprimpovo de akuzativo, jia uzado estas barilo por multa parolantoy de Esperanto. Tio okazas qefe pro du kauzo:

Qefa lingvo de parolanto ne havas kazoy, au nur uzas ili en kelka cirkumstancoy
Akuzativo estas uzata en (okaze) malsama manieroy en qefa lingvo

Ambau kazoy kreas multa frustridjo kun Esperantistoy y estas unu el qefaj kauzoy de eraroy.

Rimarku ke disa uzado de akuzativo indikas direkto de movado, simile al situacio en latina.

En Nova, akuzativo estas forlasebla en kelka cirkumstancoy per implicigo en fraza strukturo. Specife, oni povas ellasi ji en frazoy, kiloke subyekto venas tuy antau verbo au subyekto tuy post. Tiu estas oni povas ellasi akuzativo en fraza strukturoy SVO, OSV, au VOS. En ekzemplo supra, omniu el frazoy “mi amas vi”, “vi mi amas”, y “amas vi mi” signifas same “mi amas vin”. Male, frazoy “vi amas mi”, “mi vi amas”, y “amas mi vi” signifas “vi amas min”.

En kutima uzado, en Nova oni malofte uzas akuzativo y djenerale anstatigas ji per perifrazoy. Qefa escepto estas uzado en direkta funkcio, kikaze akuzativa finajo aldonidjas al adverbo modifota. Kaze uzado kun propozicio, adverba-akuzativa finajo aldonidjas al uzata prepozicio: “Mi iris en domon” idjas “Mi iris enen domo.” Ez kutime en nuntempa Esperanto, uzado de direkta akuzativo kun substantivo anstatidjas per adverba uzado: “Mi veturos Romon” idjas en ambau “Mi veturos Romen”.